Endüstri alanında
üretilen bütün iş parçalarının üzerinde genellikle açılı kısımlar
bulunmaktadır. Bu
açıların ölçülmesinde kullanılabilecek
basitinden, çok hassasına kadar ölçme yapabilen pek çok ölçü
aletleri çeşitli firmalar tarafından
üretilerek piyasaya sunulmuştur.
Standart açı ölçme birimleri derece,
dakika ve saniyedir. Raydan matematiksel araştırma için
kullanılmaktadır. Açı bir noktada kesişen
iki doğru arasındaki açıdır. Açıyı ölçmek için kullanılacak
aletlerin seçimi, istenen ölçü
hassasiyetine ve açıyı oluşturan kenarların konumuna bağlıdır. Bazı
ölçü aletleriyle yalnız açı ölçülürken
bazılarıyla dakikalar hatta saniyeler ölçülebilir.
Endüstride en çok kullanılan ölçü
aletleri, sabit ölçülü gönyeler, standart açı blokları, konik
mastarlar, üniversal açı gönyeleri, sinüs
çubukları, eğim ölçü aletleri, optik ölçü aletleri ve çeşitli
bölme aygıtlarıdır.
Açı Gönyeleri
Düzlem yüzeylerin düzlemler arasındaki açılarının kontrolünde kullanılan kontrol aletlerine gönye
denir. Açı ölçmede standart olan birimler
kullanılır. Bu birimler derece, dakika, saniye, radyan ve
graddır. Genellikle açılar derece, dakika
ve saniye cinsinden ölçülmektedir. Açı gönyelerini
aşağıdaki gibi sınıflandırabiliriz:
1. Bölüntüsüz (Sabit) açı gönyeleri,
2. Basit bölüntülü açı gönyeleri,
3. Verniyer bölüntülü açı gönyeleri,
4. Optikli açı gönyeleri
Bölüntüsüz (Sabit) Açı Gönyeleri
Sabit gönyeler ile yüzeylerin düzlemlikleri kontrol edildikleri gibi, yüzeylerin aralarında açılar da
gönyelerin kendi sabit açıları ile kontrol
edilebilmektedir. Bu gönyeler 90° ve 120°’lik açı
oluşturacak şekilde yapılmışlardır. 90°lik
sabit açı gönyesi ve kıl gönye
90° lik Sabit Açı Gönyesi: Düzlem yüzey ve
yüzeyler arasındaki açı 90° olan parçaların
kontrollerinde kullanılırlar.
120° lik Sabit Açı Gönyesi: Gönye iki kolu
arasındaki açı 120° olacak şekilde hazırlanmıştır. Bu
tip sabit gönyeler ile düzlem yüzeyler
arasındaki 120°’lik açılar kontrol edilir .